Strzyżewski Włodzimierz Marian Tadeusz (1924–1995), lekarz psychiatra, neurolog, profesor Akademii Medycznej w Poznaniu.
Ur. 6 IV w Sierakowie (pow. międzychodzki), był synem Hieronima, księgowego, i Wandy z Dalskich, nauczycielki, działaczki Ligi Kobiet. Miał trzech braci, także lekarzy: Janusza Józefa (ur. 1922), ginekologa, położnika, Hieronima (zob.) i Kazimierza (ur. 1928), okulistę.
Po ukończeniu szkoły powszechnej w Poznaniu rozpoczął S. tamże naukę w Gimnazjum i Liceum im. K. Marcinkowskiego, którą przerwał po wybuchu drugiej wojny światowej. W październiku 1939 przeniósł się wraz z rodziną do Częstochowy, gdzie pracował w fabryce włókienniczej początkowo jako pracownik fizyczny, następnie biurowy. Równocześnie uczył się na tajnych kompletach Gimnazjum i Liceum Ziem Zachodnich im. Stanisława Konarskiego, gdzie w r. 1942 zdał maturę. Po wojnie rozpoczął studia w r. 1945 na Politechn. Śląskiej w Gliwicach i kontynuował je w r. 1946 na Politechn. Łódz. Jednak t.r. przerwał studia techniczne, przeniósł się do Poznania, gdzie po zdaniu niezbędnych egzaminów został przyjęty na drugi rok studiów na Wydz. Lekarskim Uniw. Pozn. Od r. 1948 działał w zarządzie uczelnianego Koła Medyków. Pod koniec studiów, w lutym 1950, został młodszym asystentem w Zakł. Anatomii Opisowej i Topograficznej, kierowanym przez Stefana Różyckiego. Po otrzymaniu 24 VIII 1951 dyplomu lekarza medycyny przeniósł się 1 IX t.r. (jako młodszy asystent) do kierowanej przez Anatola Dowżenkę Katedry i Klinki Neurologicznej. Powołany w listopadzie 1952 do służby wojskowej, był w wojsku lekarzem przez cztery lata. Po zdemobilizowaniu w r. 1956 podjął pracę na Oddz. Neurologicznym Szpitala im. Józefa Strusia w Poznaniu. Współpracował w tym okresie z zespołem kardiochirurgicznym Jana Molla, w ramach którego prowadził pionierskie badania nad stanem psychicznym i neurologicznym dzieci z wrodzonymi wadami serca. Ich wynikiem był m.in. referat Badania neurologiczne, elektroencefalograficzne i psychometryczne dzieci z wadami serca, operowanych w głębokiej hipotermii („Pamiętnik VII Konferencji Naukowej Sekcji Chirurgii Dziecięcej Towarzystwa Chirurgów Polskich, Poznań 18–19 X 1963 r.”, W. 1965, wspólnie z Z. Huberem, H. Kalwaryjską i Z. Lorkiewiczem).
W grudniu 1965 wrócił S. na Akad. Med. w Poznaniu jako starszy asystent Katedry i Kliniki Psychiatrycznej, kierowanej przez Ryszarda Dreszera, a po jego przejściu na emeryturę w r. 1967 przez Stanisława Dąbrowskiego. Zajął się wtedy problematyką epilepsji, zarówno w aspekcie społeczno-orzeczniczym, jak też z perspektywy badań kliniczno-doświadczalnych. Doktoryzował się z tego zakresu w r. 1967 na podstawie dysertacji Wpływ nawodnienia ustroju (met. próby pitressynowo-wodnej) na poziom wody i elektrolitów we krwi u chorych na padaczkę i otrzymał stanowisko adiunkta. W l. 1972–3 przebywał na trzymiesięcznym stypendium w Szwajcarii, gdzie w klinikach psychiatrycznych Berna, Zurychu i Bazylei zapoznawał się z osiągnięciami badań nad depresją. Po przejściu Dąbrowskiego do Warszawy pełnił od r. 1973 obowiązki kierownika Katedry i Kliniki. W badaniach naukowych koncentrował się wtedy na problemach patogenezy, kliniki i leczenia endogennych zespołów depresyjnych. Habilitował się w r. 1974 na podstawie rozprawy Próba biologicznej interpretacji patomechanizmu endogennych zespołów depresyjnych w oparciu o analizę objawów psychopatologicznych i badania kliniczno-eksperymentalne (streszczenie: „Pol. Tyg. Lek.” R. 29: 1974 nr 35); w grudniu 1975 został kierownikiem Katedry i Kliniki Psychiatrycznej. Zajmował się również zagadnieniami psychofarmakoterapii zaburzeń psychicznych, obserwacją zachowania się czynności bioelektrycznej mózgu po podaniu małych dawek alkoholu, analizą zmian elektroencefalograficznych w chorobie alkoholowej oraz badaniem zespołów psychotycznych po zabiegach kardiochirurgicznych i w przebiegu zapalenia mózgu. Interesował się też sprawami organizacji i funkcjonowania oddziałów psychiatrycznych, czemu dał wyraz m.in. w referacie Team diagnostyczno-terapeutyczny w klinice psychiatrycznej (współautorzy: M. Błaszczyk, B. Fellmann), przedstawionym w czerwcu 1979 na XXXIII Zjeździe Naukowym Psychiatrów Polskich w Krakowie. Dn. 12 VII 1982 otrzymał tytuł profesora nadzwycz.
S. był członkiem Polskiego Tow. Psychiatrycznego (od r. 1965), wchodził w skład prezydium jego zarządu głównego (od r. 1976), przewodniczył jego Oddziałowi Wielkopolsko-Lubuskiemu (1973–94), a także był zastępcą redaktora naczelnego organu Towarzystwa „Psychiatrii Polskiej” (1976–92). Wielokrotnie reprezentował polską psychiatrię na konferencjach naukowych za granicą, m.in. w Magdeburgu (1982), Wiedniu (1983), Filadelfii (1985) i Paryżu (1989). Od r. 1988 kierowana przez S-ego klinika prowadziła stałą współpracę naukową z podobnymi placówkami w Halle i Kilonii. W l. 1986–8 wchodził w skład Rady Głównej Wyższego Szkolnictwa Medycznego. Jako wieloletni przewodniczący Komisji Kształcenia Przeddyplomowego przy Zarządzie Głównym Polskiego Tow. Psychiatrycznego był współautorem opracowanego dla Towarzystwa programu nauczania psychiatrii i psychologii dla studentów akademii medycznych. W r. 1988 zorganizował w Poznaniu sympozjum naukowe poświęcone profilaktyce w psychiatrii. Dn. 31 VII 1989 został mianowany profesorem zwycz. Był autorem i współautorem wielu rozdziałów skryptów i podręczników, m.in. z Feliksem Tokarzem Zaburzenia psychiczne w chorobach naczyniowych mózgu („Psychiatria”, W. 1988 II) i samodzielnie Zaburzenia mowy i języka w schorzeniach psychiatrycznych („Foniatria kliniczna”, W. 1992). Wspólnie z Adamem Bilikiewiczem zredagował pracę zbiorową „Psychiatria. Podręcznik dla studentów medycyny” (W. 1992), w której ogłosił także dwa rozdziały: Zespoły psychopatologiczne w chorobach naczyniowych mózgu oraz wspólnie z Januszem Rybakowskim Czynniki biologiczne i psychospołeczne w patogenezie zaburzeń psychicznych. Ogółem opublikował ok. 160 prac naukowych w czasopismach krajowych i zagranicznych. Był promotorem dziesięciu rozpraw doktorskich i opiekunem dwóch przewodów habilitacyjnych. Organizował szkolenia lekarzy w zakresie psychoz endogennych i choroby alkoholowej w ramach Centrum Medycznego Kształcenia Podyplomowego w Warszawie i Wojewódzkiego Ośrodka Doskonalenia Kadr Medycznych w Poznaniu. Jako członek Krajowego Zespołu Specjalistów ds. Psychiatrii sprawował nadzór nad psychiatryczną opieką zdrowotną na terenie sześciu województw, przyporządkowanych Akad. Med. w Poznaniu. Był biegłym psychiatrą w orzecznictwie sądowym i pełnił funkcję wojewódzkiego inspektora orzecznictwa inwalidzkiego w poznańskim Zakł. Ubezpieczeń Społecznych. Należał do PZPR; w l. 1972–5 był sekretarzem egzekutywy jej komitetu uczelnianego. W r. 1994 przeszedł na emeryturę. Zmarł 5 IX 1995 w Poznaniu, został pochowany 15 IX na cmentarzu Junikowskim. Był odznaczony m.in. Złotym Krzyżem Zasługi (1979) i Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski (1985).
W małżeństwie zawartym 28 VI 1948 z Marią z Włodarskich, lekarzem stomatologiem, miał S. dwóch synów: Krzysztofa (ur. 1949), lekarza urologa, i Tomasza (ur. 1951).
Bibliografia publikacji prac naukowych prof. dr. hab. med. Włodzimierza Strzyżewskiego, „Psychiatria Pol.” T. 30: 1996 nr 5 s. 852–69; – Hasik J., Juszczyk J., Dzieje Wydziału Lekarskiego Uniwersytetu Poznańskiego i Akademii Medycznej (1919–1979), P. 1979; – Kronika Akademii Medycznej w Poznaniu od 1 stycznia 1950 r. do 30 września 1957 r., P. 1959 I 108, 132, II 232; Spis fachowych pracowników służby zdrowia, W. 1964 s. 334; – Nekrologi i wspomnienia pośmiertne: „Gaz. Pozn.” 1995 nr 214, „Głos Wpol.” 1995 nr 209, 212–215, „Psychiatria Pol.” T. 30: 1996 nr 2 s. 360–2 (A. Rajewski, J. Rybakowski, fot.), nr 5 s. 847–51 (A. Bilikiewicz, S. Pużyński, fot.); – Arch. Uniw. Med. w P.: sygn. A–27, A–48, A–55, B–50, B–70 (akta osobowe S-ego).
Magdalena Paciorek